Toen ik in 1995 als zelfstandig grafisch ontwerper voor mezelf begon was Ton Kurstjens mijn eerste opdrachtgever en de folder voor Ton Kurstjens Clownerie was mijn eerste officiële opdracht. In de afgelopen dertig jaar heb ik regelmatig mooie en leuke dingen voor hem gemaakt. (meer…)
Categorie: Blog
-
Fotografie op z’n analoogs
Afgelopen zomer kocht ik op Marktplaats een oude analoge fotocamera, een Canon FT QL. Mijn ouders hadden begin jaren 70 zo’n camera en het was de camera waar ik mijn eerste foto’s mee maakte. Mijn vader had als hobby fotograferen en ontwikkelde zelf zijn rolletjes. Ook hadden we thuis een donkere kamer, waar hij en later ook ik zelf foto’s afdrukte.
In navolging van mijn vader ging ik ook fotograferen en toen ik naar de kunstacademie ging kocht ik mijn eigen camera, een Nikon FE, die al een paar eenvoudige belichtingsprogramma’s had. Later werd deze vervangen door een Canon EOS 50E, die al veel geavanceerder was. Mijn huidige camera is een Canon EOS 350D, een digitale spiegelreflex. Een prima camera, waar je mooie foto’s mee kunt maken.Smartphone
De camera van mijn huidige smartphone is zelfs nog veel beter en scherper dan al mijn eerdere camera’s ooit zijn geweest, inclusief de EOS 350D. Alles is scherp, van voor tot achter, de kleuren zijn prachtig, helder, als het contrast te groot is maakt hij automatisch een HDR-opname, waardoor dat opgevangen wordt. Kortom, het benadert de perfectie. En omdat het toch geen geld kost blijf je maar schieten.
Blow Up (spoiler)
Toch miste ik iets aan mijn recentere foto’s. De sfeer van zwartwit, de korrel, scherpte versus onscherpte, een vleugje imperfectie. Een van mijn inspiratiebronnen voor mijn fotografie was en is nog steeds de film Blow Up van Michelangelo Antonioni. In deze film uit 1966 maakt een fotograaf, gespeeld door David Hemmings, in een park in London foto’s van een verliefd stel. Als de vrouw erachter komt dat ze worden gefotografeerd, gaat ze achter hem aan omdat ze het fotorolletje wil hebben. Hij weigert en gaat weg. Later staat de vrouw op de stoep van zijn studio om alsnog het rolletje op te eisen. Hij geeft haar een ander rolletje en gaat in zijn doka kijken wat er precies op de foto’s staat. Het (b)lijkt over een moordaanslag te gaan, maar het is heel slecht te zien. Toch meent hij een pistool en een lijk te ontwaren in de foto’s. Hij gaat terug naar het park en vindt daar inderdaad het lijk van de man. Als hij thuiskomt zijn alle foto’s gestolen. Vervolgens gaat hij terug naar het park maar daar is ook het lijk verdwenen. Hij gaat dan twijfelen aan alles wat hij gezien heeft.
De foto’s waar hij de moordaanslag in meent te zien zijn heel grofkorrelig met een hoog contrast, iets wat ik altijd mooi heb gevonden. Daarnaast ga ik in mijn foto’s op zoek naar veel verschillende grijsgradaties.Maar 36 opnamen
Omdat je bij een analoge fotocamera met fotorolletjes te maken hebt met per rol maar 36 opnamen en omdat een nieuw rolletje telkens weer geld kost, ga je zuiniger om met je opnamen. Ook kun je het resultaat niet meteen zien, dus een foute opname kan niet meteen en misschien helemaal niet meer opnieuw. Je gaat daardoor zorgvuldiger kijken, nauwkeuriger meten en bewuster fotograferen.
Canon A-1
In december 2017 kocht ik op Marktplaats twee Canon A-1’s, met in totaal vier objectieven (naast het standaardobjectief, een 50mm/f1.8, ook nog een 28mm/f2.8 en een portretlens, 90mm/f2.8) voor iets meer dan 150 euro. Volgens veel Canon-liefhebbers is de A-1 één van de beste analoge camera’s die ooit is gemaakt. En je koopt er voor weinig geld top-objectieven bij. De werking is nog wel een gepuzzel, hij bevat een aantal automatische modi, maar de eerste resultaten zijn mooi.
-
Bartswerk vertaalt boeken (Engels-Nederlands)
Sinds een aantal jaren vertaal ik, naast mijn werk als ontwerper en webdesigner, ook regelmatig boeken van het Engels naar het Nederlands. Het begon met een boekje over het computerspel Minecraft. Fontline Boekproducties zocht iemand die daar een beetje verstand van had. (meer…)
-
De Mercier Special Tour de France van mijn vader
Mijn vader ging vroeger, in de jaren 80, als het een beetje lekker weer was regelmatig wielrennen, alleen of met een groepje vrienden. Rondjes van 30 tot 50 km en soms een stukje verder. Ik herinner me nog, dat hij een keer met een paar kennissen een tocht heeft gemaakt langs een aantal trappistenkloosters in de buurt van Tilburg (hij was een groot bierliefhebber).Ik herinner me ook dat hij een licht metallic-blauwe Mercier had, een vrij eenvoudige fiets met 10 versnellingen, buiscommandeurs en toeclips. Hij had die fiets gekocht bij Piet Thomassen in de Korte Molenstraat in Cuijk, een vriend van mijn vader en onze vaste fietsenmaker. Daar gingen we voor al onze fietsen en reparaties naartoe.
Wollen koersbroek
Hoewel ik ook toen al veel fietste, heb ik in die tijd nooit een racefiets gehad. Wel leende ik de Mercier van mijn vader af en toe om een rondje te rijden. Hij had er een mooie zwarte wollen koersbroek en ook een blauw wollen fietsshirt bij.
Hij heeft het wielrennen een aantal jaren volgehouden, maar op een gegeven moment hield hij ermee op. Ik was inmiddels het huis uit en had toen nog niet zoveel met wielrennen. De fiets heeft nog een tijd in de schuur gestaan en is op een gegeven moment verdwenen.Berichtje
Tot 14 oktober 2016. Ik kreeg een foto opgestuurd van mijn neef Jos Noij, met daarop een racefiets en de vraag of ik die fiets kende. De foto was niet heel duidelijk, dus ik kon het niet zo goed zien, maar het leek op een Mercier. Na wat heen en weer geapp, bleek dat de oude racefiets van mijn vader te zijn. Hij was naar zijn vader, mijn ome Gerrie, gegaan, die hem weer aan zijn buurman heeft verkocht. Daar staat hij nog steeds. Mijn neef is nu aan het proberen, om de fiets terug te kopen. De bedoeling was om er zelf op te gaan fietsen, totdat hij zich realiseerde, dat het de oude fiets van mijn vader is. Toen heeft hij contact met mij opgenomen.
Ik had geen idee waar die fiets naartoe was gegaan en heb weleens op internet gezocht naar een vergelijkbare Mercier, maar heb nooit iets kunnen vinden.Vergeeld
Inmiddels zijn we een paar weken verder en heb ik de fiets in mijn bezit. Neef Jos is er in geslaagd om de fiets van de buurman over te nemen, waarna ik ’m bij hem op kon halen. En nu staat hij dus bij mij. Het was een bijzonder moment, om die fiets na al die jaren weer terug te zien.
In mijn beleving was de kleur van de fiets anders, blauwer. Ik kwam er al snel achter hoe dat komt. De blanke lak, die over het metallic blauw is gespoten, is helemaal vergeeld. Dat was duidelijk te zien toen ik een sticker verwijderde.
Omdat er op veel plaatsen redelijk wat roest zit, ga ik het frame overspuiten in een kleur die het origineel zo dicht mogelijk benadert. Op eBay heb ik inmiddels nieuwe stickers gevonden en besteld en bij een verfwinkel ook spuitlak waarvan de kleur heel erg dicht in de buurt komt van de originele.(Blanke) lak(ken)
Het spuiten kost me meer tijd dan verwacht. Ondanks het schuren en ontvetten blijft de lak hier en daar niet goed zitten. Sommige stukken moet ik na het drogen opnieuw schuren, ontvetten en weer spuiten. Echt helpen doet het niet. Jammer maar helaas.
Na een paar lagen metallic blauw vind ik het goed en zet ik het frame een tijdje weg, zodat de lak goed kan uitharden. Daarna wordt het tijd voor de stickers. Het zijn degelijke stickers, die redelijk eenvoudig zijn aan te brengen. Ze komen niet helemaal overeen met de originele, maar het komt aardig in de buurt.
Hierna is het tijd voor een laag blanke lak. Hier gaat het weer niet helemaal goed. Sommige stukken slaan wit uit en als ik dat probeer weg te halen, worden de stickers ook aangetast. De stickers op de bovenbuis zijn te erg beschadigd om te laten zitten, die haal ik eraf. Inmiddels zijn nieuwe in de maak.Kruis over vier
In de tussentijd was ik al bezig met het schoonmaken van de verschillende onderdelen. De spaken zijn geoxideerd en niet erg mooi meer. Ik besluit om de wielen opnieuw te spaken. Ik haal nieuwe en ga aan de slag. Nadat ik alle spaken heb geplaatst lijkt er iets niet te kloppen. Het is alsof de spaken te lang zijn. Ik snap er niets van, ik kan ze niet strak genoeg aandraaien. Als ik de foto’s van de nog niet opgeknapte fiets erbij pak kom ik er achter, dat de spaken niet over drie maar over vier kruisen, iets wat voor racefietsen tegenwoordig niet erg gebruikelijk is. Ik pas het aan en nu klopt het wel. Bij Eric van Mioch Cycling kan ik de wielen richten en de spaakspanning controleren. Eindelijk kan ik de fiets weer in elkaar zetten. Op 30 juni 2017 maak ik voor het eerst een ritje op de racefiets waar het ooit mee begon.
Kleinigheidje
Een kleinigheidje houd je altijd. Ik ga nog op zoek naar andere (Franse) pedalen met toeclips, er komen nog nieuwe stickers op de bovenbuis en er moet nog een Miko-Merciertruitje komen en dan ben ik klaar voor mijn eerste retro-tocht!
-
Dick Bruna – ik ben een grafisch ontwerper
Afgelopen week overleed Dick Bruna, de geestelijk vader van Nijntje, een van de beroemdste konijntjes ter wereld. Maar hij maakte niet alleen kinderboekjes. Hij was in het begin van zijn carrière ook een begenadigd boekomslagontwerper, met name voor de Zwarte Beertjesreeks van uitgeverij A.W. Bruna, het bedrijf van zijn vader.
Zwarte Beertjes
Toen ik in het tweede jaar van de avondopleiding grafisch ontwerpen op de Hogeschool voor de kunsten Arnhem zat (1991), kregen we in de les typografie van Martin Majoor de opdracht om een boekomslagontwerper te interviewen. Bij mijn ouders stond ergens op een slaapkamer een hele serie pockets uit die Zwarte Beertjes-reeks. Hoewel ik ze niet las, waren de omslagen me wel opgevallen. Ze waren bijna allemaal gemaakt door Dick Bruna. Gefascineerd door zijn stijl besloot ik om hem te interviewen en bezocht ik hem op zijn atelier in Utrecht. Het verhaal in het kader is daar een weergave van.
Net cont. 17 B. ontw.e
Van alle interviews werd een boekje samengesteld met de cryptische titel Net cont. 17 B. ontw.e. Iedere student maakte een ontwerp voor een pagina over haar of zijn boekontwerper èn een omslag. Het mooiste omslag zou worden gebruikt voor het daadwerkelijke boekje. Het boekje moest worden opgemaakt op de computer in het toen toonaangevende boekenopmaakpakket Aldus Pagemaker, de voorloper van het huidige Adobe InDesign. Het werd mijn eerste kennismaking met desktoppublishing. Daarvoor stond een aantal Apple Macintosh II/Plus/SE ter beschikking. Het binnenwerk van het boekje werd uiteindelijk gedrukt door Veenman Drukkers in Wageningen. Het omslag met een ontwerp van Marco Gerritsen zeefdrukten we zelf. Mijn pagina heb ik t.b.v. dit artikel nagemaakt.
ik ben een grafisch ontwerper
Dick Bruna is geboren in Utrecht in 1927. In de oorlog tekent hij veel naar de natuur en krijgt les van Rein van Looy, die regelmatig [boek]omslagen maakt voor uitgeverij A.W. Bruna & Zoon. Hij gaat naar het lyceum, maar maakt deze niet af. In 1945 maakt hij zijn eerste boekomslag. In 1946 behaalt hij zijn uitgeversdiploma, maar hij wordt zich steeds meer bewust van zijn ongeschiktheid voor het uitgeversvak en gaat meer boekomslagen maken. In 1951 komt hij in dienst bij A.W. Bruna & Zoon als boekomslagontwerper, in 1952 begint hij met het tekenen en schrijven van zijn eerste prentenboek en maakt sindsdien opdrachten voor velerlei opdrachtgevers.
Fréderic Dard, ‘De man die de dood verkoos’, nr 1017 uit de Zwarte Beertjes-reeks, de thriller-reeks van uitgeverij A.W. Bruna & Zoon, Utrecht, 1956
Omslagontwerp Dick BrunaHet boek gaat over een persoon die onder een auto komt en sterft. Onduidelijk is of het een ongeval is of zelfmoord. Op het omslag is een verkeerslicht te zien dat op oranje staat, in een grijze achtergrond. Vanwege het feit dat het licht op oranje staat blijft de vraag over zelfmoord of ongeluk open. Door een lijnopname [zwart-witte afbeelding] te maken van een foto van een verkeerslicht ontstaat een korrelig, rafelig beeld, dat in combinatie met het gebruikte grijs een mistige sfeer oproept, wat bijdraagt aan de twijfel over het ongeval. De fel oranje vlekken versterken deze bedrukte sfeer.
Het gebruikte beeld is simpel, maar geeft meteen de sfeer van het boek weer. Tevens is het in zijn eenvoud een opvallend omslag. Dick Bruna zegt hierover, dat hij een omslag beschouwt als een affiche, dat meteen de aandacht moet trekken, vooral in een boekhandel tussen honderden andere boeken.
Evenals het beeld is ook de typografie eenvoudig en lijkt vanzelfsprekend: anders dan op deze manier kan bijna niet. Zoals de meeste omslagen van Dick Bruna is ook dit omslag gezet uit een schreefloze letter. Dick Bruna heeft een voorkeur voor schreefloze letters, zoals de Gill en de Helvetica.Op dit moment gebruikt hij voor zijn kinderboeken de Helvetica halfvet rounded, met afgeronde hoeken, omdat de tekst ten opzichte van het beeld dan beter tot zijn recht komt.
Het blijkt dat het ontwerpen van schreefloze letters moeilijker is dan het ontwerpen met schreef, omdat eventuele oneffenheden in een letter niet verdoezeld kunnen worden. Dit zou tevens kunnen gelden voor het maken van simpele, van alle sier ontdane, beelden zoals Dick Bruna die maakt. De vorm en de plaatsing komen zeer nauw. Ook hier valt niets te verbergen achter versiersels.
Door de combinatie van deze eenvoudige, krachtige beelden met het bijna constante gebruik van schreefloze letters wordt het serieverband versterkt. Vanwege het experimenteren met allerlei technieken zoals knippen, scheuren, tekenen en het bewerken van foto’s en dankzij zijn motto: je voor 100% inzetten voor elke opdracht, is er toch een grote diversiteit ontstaan in de ruim 2000 omslagen voor de Beertjesreeksen.Meer informatie over de Zwarte Beertjesreeks
Enkele voorbeelden van het boekje:
